Wypadki w pracy – obowiązki pracodawcy.
Obowiązkiem pracodawcy jest zapobieganie wypadkom przy pracy. Gdy jednak dojdzie do wypadku, wówczas również ma on określone zobowiązania. O czym należy wtedy pamiętać?
Czym jest wypadek przy pracy?
Wypadkiem przy pracy nazywa się zdarzenie wywołujące uraz albo śmierć, do którego doszło:
- Nagle,
- Z przyczyny zewnętrznej,
- W związku z pracą.
Według przepisów wypadek ten musi nastąpić podczas albo w związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych albo poleceń przełożonych, a także bez polecenia, ale na rzecz pracodawcy.
Wypadkiem przy pracy jest też wypadek, do którego doszło w czasie, gdy pracownik pozostawał do dyspozycji pracodawcy w drodze pomiędzy siedzibą firmy a miejscem prowadzenia pracy.
Może być to również wypadek podczas podróży służbowej również w okolicznościach, które nie są związane z pracą. Nie dotyczy to wypadków, które były wywołane postępowaniem pracownika, które nie ma związku z wykonywaniem zleconych mu obowiązków.
Osobną kategorią są wypadki w drodze do pracy lub z pracy, które także powinny być zgłoszone pracodawcy.
Rodzaje wypadków przy pracy
Wypadki przy pracy dzielone są na kilka głównych kategorii:
- Wypadek śmiertelny – jest to wypadek, na skutek którego nastąpiła śmierć pracownika w czasie do 6 miesięcy od momentu zdarzenia.
- Wypadek ciężki – wypadek, w trakcie którego doszło do ciężkiego uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, naruszenia podstawowych funkcji ciała, nieuleczalnej choroby, choroby zagrażającej życiu, trwałego schorzenia psychicznego, częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy, zniekształcenia, oszpecenia ciała.
- Wypadek zbiorowy – w którym uczestniczyły przynajmniej 2 osoby.
- Wypadek wywołujący czasową niezdolność do pracy – inny wypadek, który nie jest ciężki lub śmiertelny.
Obowiązki pracodawcy w razie wypadku w pracy
Gdy dojdzie do wypadku przy pracy, pracodawca zobowiązany jest do poniższych czynności:
- Udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu
Pracodawca powinien udzielić pierwszej pomocy lub wezwać służby od razu po zauważeniu wypadku w pracy.
- Zabezpieczenie miejsca wypadku
Następnie pracodawca powinien odpowiednio zabezpieczyć miejsce wypadku, aby nie dopuścić na nie innych osób, zatrzymać maszyny i nie dopuścić do ich ponownego uruchomienia. Nie można zmieniać położenia maszyn i urządzeń, które spowodowały wypadek, ponieważ będą one istotne dla ustalenia jego okoliczności.
- Zawiadomienie okręgowego inspektora pracy i prokuratora
Przekazanie informacji o wypadku dotyczy wypadków ciężkich, śmiertelnych i zbiorowych.
- Powołanie zespołu powypadkowego
Zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę ma obowiązek ustalić okoliczności wypadku oraz ich przyczyny. Zespół następnie przygotowuje protokół powypadkowy, w którym zawiera konkluzje.
- Przekazanie protokołu powypadkowego do poszkodowanego i inspektora pracy
Przekazanie go do inspektora pracy jest niezbędne w przypadku wypadku ciężkiego, śmiertelnego albo zbiorowego.
- Zarejestrowanie wypadku przy pracy
Pracodawca musi zarejestrować wypadek przy pracy w odpowiednim rejestrze wypadków.
- Przygotowanie statystycznej karty wypadku
Statystyczna karta wypadku przygotowana jest na podstawie protokołu powypadkowego albo karty wypadku i przekazywana jest ona do urzędu statystycznego.
Obowiązki pracownika w razie wypadku w pracy
Pracownik, który doświadczył albo zauważył wypadek przy pracy, powinien, w razie możliwości, poinformować o tym jak najszybciej swojego pracodawcę.
Jednocześnie powiadomienie o wypadku nawet wtedy, gdy dojdzie do znacznego upływu czasu, nie powoduje zwolnienia pracodawcy z obowiązków.
Obowiązki pracownika w razie BHP wypadku przy pracy obejmują także współpracę podczas ustalania okoliczności zdarzenia. To wspólne działanie pracodawcy i pracownika jest kluczowe dla efektywnego zarządzania bezpieczeństwem i zdrowiem w miejscu pracy, co w konsekwencji przyczynia się do minimalizacji ryzyka wypadków i ich negatywnych skutków.
Skład zespołu powypadkowego
Jednym z obowiązków pracodawcy jest powołanie zespołu powypadkowego. W skład tego zespołu powinny wchodzić dwie osoby – pracownik służby BHP oraz społeczny inspektor pracy.
Gdy pracodawca nie ma obowiązku powoływania służby BHP, wówczas w skład zespołu mogą wchodzić pracodawca lub pracownik zatrudniony w innej pracy, specjalista zewnętrzny.
Gdy pracodawca nie ma obowiązku powoływania społecznej inspekcji pracy, wtedy członkiem zespołu jest przedstawiciel pracowników po szkoleniu BHP.
Gdy powołanie zespołu nadal nie jest możliwe, wtedy w jego skład mogą wchodzić pracodawca oraz specjalista zewnętrzny.
Świadczenia dla poszkodowanego w wypadku przy pracy
Pracownik poszkodowany w wypadku przy pracy lub inna uprawniona osoba może skorzystać z poniższych rodzajów świadczeń:
- Zasiłek chorobowy,
- Zasiłek wyrównawczy,
- Świadczenie rehabilitacyjne,
- Odszkodowanie wypłacane jednorazowo,
- Renta na skutek niezdolności do pracy,
- Renta rodzinna i dodatek do renty rodzinnej,
- Renta szkoleniowa,
- Dodatek pielęgnacyjny,
- Pokrycie kosztów leczenia.
Dodatkowo pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy, może również otrzymać odszkodowanie za uszkodzenie lub utracenie jego przedmiotów osobistych i niezbędnych do wykonywania pracy, poza uszkodzonymi pojazdami samochodowymi i wartościami pieniężnymi.
Co nie należy do obowiązków pracodawcy w razie wypadku pracownika?
Choć obowiązki pracodawcy przy wypadku pracownika są szeroko określone, istnieją również działania, które wykraczają poza jego zakres odpowiedzialności. Pracodawca nie jest zobowiązany do pokrywania kosztów leczenia, które są zwykle pokrywane przez ubezpieczenie zdrowotne pracownika lub ubezpieczenie wypadkowe. Również nie leży w jego obowiązkach udzielanie porad prawnych poszkodowanemu pracownikowi czy reprezentowanie go w postępowaniach sądowych związanych z wypadkiem. Co więcej, wypadek przy pracy obowiązki pracodawcy nie obejmują zastępowania organów ścigania w dochodzeniu okoliczności wypadku – jego zadaniem jest jedynie współpraca z odpowiednimi służbami i instytucjami. Warto pamiętać, że pracodawca powinien skupić się na zapewnieniu bezpieczeństwa w miejscu pracy, przestrzeganiu przepisów BHP wypadek w pracy oraz wdrożeniu procedur postępowania po wypadku, zamiast zajmować się tym, co nie należy do obowiązków pracodawcy w razie wypadku pracownika.
